22 เมษา "วันคุ้มครองโลก" ร่วมปกป้องสิ่งแวดล้อม ส่งต่อโลกน่าอยู่ให้ลูกหลาน

วันที่ 22 เมษายน ของทุกปี "วันคุ้มครองโลก" ได้รับการประกาศจาก โครงการสิ่งแวดล้อมสหประชาชาติ (United Nations Environment Program "UNEP") ตั้งแต่พ.ศ. 2513 โดยทั่วโลกจะจัดกิจกรรมวันคุ้มครองโลกเป็นประจำทุกปี 

นอกจากวันคุ้มครองโลก 22 เมษายนแล้ว ยังมี "วันคุ้มครองโลก" ที่กำหนดขึ้นจากช่วงวิษุวัต (equinox) เช่นกัน วิษุวัตเป็นช่วงที่ในกลางวันและกลางคืนมีระยะเวลาเท่ากัน และเป็นการเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิในซีกโลกเหนือ และฤดูใบไม้ร่วงในซีกโลกใต้ โดยนับจากเหตุการณ์ธรรมชาติที่แกนขั้วโลกจะตั้งได้ฉากกับเส้นศูนย์สูตรมากที่สุด ในช่วงวันที่ 20-21 มีนาคมของทุกปี

  ความเป็นมา "วันคุ้มครองโลก"  
วันคุ้มครองโลก มีที่มาจาก เกย์ลอร์ด เนลสัน (Gaylord Nelson) สมาชิกวุฒิสภาสหรัฐอเมริกาเป็นผู้ริเริ่ม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2505 ต่อมา ได้ตัดสินใจขอให้ประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี ยกเรื่องสิ่งแวดล้อมขึ้นเป็นวาระแห่งชาติ ซึ่ง เคเนดี เห็นด้วยและได้ออกเดินสายทั่วประเทศ เป็นเวลา 5 วัน 11 รัฐ ในช่วงเดือนกันยายนพ.ศ. 2506 ก่อนที่ประธานาธิบดีเคเนดีจะถูกลอบยิงเสียชีวิต

การเดินสายครั้งนั้นนับเป็นจุดเริ่มต้นของการริเริ่มวันคุ้มครองโลก จนในปี พ.ศ. 2512 สมาชิกวุฒิสภาเนลสันได้ผลักดันให้มีการจัดการชุมนุมประชาชนระดับรากหญ้าทั่วประเทศขึ้น เพื่อให้แสดงความคิดเห็นในปัญหาสิ่งแวดล้อม และได้เชิญชวนให้ทุก ๆ คนร่วมการชุมนุมเป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดกระแสความห่วงใยในวิกฤตสิ่งแวดล้อมที่เป็นอยู่ของสังคมอเมริกันในขณะนั้น นำสู่ความสำเร็จของการก่อตั้งวันคุ้มครองโลกขึ้นในเวลาต่อมา

ความสำเร็จของวันคุ้มครองโลกยังส่งผลให้วุฒิสมาชิกเนลสัน ได้รับรางวัล Presidential Medal of Freedom จากประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา ซึ่งถือเป็นเกียรติยศสูงสุดสำหรับประชาชนทั่วไป ในฐานะผู้ก่อตั้งวันคุ้มครองโลก (Earth Day)

  วันคุ้มครองโลก ในประเทศไทย  
สำหรับ ประเทศไทย ได้มีจัดกิจกรรมอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเช่นกัน โดยเริ่มจากการรณรงค์วันคุ้มครองโลก ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2533 โดยโรงเรียนสอนภาษาสมาคมนักเรียนเก่าสหรัฐอเมริกา 

ทั้งนี้ ปี พ.ศ. 2533 ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญสำหรับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในประเทศไทย อันเป็นผลจากการเสียชีวิตของสืบ นาคะเสถียร หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง นักวิชาการ และนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ที่ตัดสินใจปลิดชีพตัวเองในวันที่ 1 ก.ย.2533 ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวทำให้ประเทศไทยมีการตื่นตัวเรื่องสิ่งแวดล้อมอย่างมาก

คณะอาจารย์และนักศึกษาจาก 16 สถาบัน ได้ร่วมกันจัดงานวันคุ้มครองโลกขึ้น จากนั้นเป็นต้นมาจึงได้มีการรณรงค์อนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ผู้คนและหน่วยงานต่าง ๆ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงผลกระทบอันร้ายแรงจากการกระทำของมนุษย์ที่มีต่อสิ่งแวดล้อมและโลกของเรา

  เป้าหมายของ "วันคุ้มครองโลก"  
ในการจัดกิจกรรมในวันคุ้มครองโลก ในทุกปีมีเป้าหมายสำคัญ ได้แก่

• เพื่อลดอัตราการเกิดคาร์บอนไดออกไซด์ที่มีอยู่อย่างหนาแน่นในบรรยากาศ
• เพื่อกำจัดคลอโรฟลูออโรคาร์บอนซึ่งเป็นตัวทำลายสภาพโอโซนและก่อให้เกิดการสะสมความร้อนให้หมดสิ้นไป
• เพื่ออนุรักษ์สภาพป่าที่เหลืออยู่ ทั้งที่เป็นป่าเบญจพรรณและป่าดงดิบ
• เพื่อห้ามการซื้อ-ขายสิ่งมีชีวิตที่อาจทำให้ภาวะการเจริญพันธุ์ลดลงหรือหมดสิ้นไป
• เพื่อคงสภาพระดับประชากรไว้ให้อยู่ในสภาพที่สมดุลกับทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่
• เพื่อสร้างพลังอำนาจจากองค์กรต่าง ๆ ทั่วโลกให้ร่วมกันปกป้องบรรยากาศ น้ำ และสภาพอื่น ๆ ให้พ้นจากการกระทำที่มิชอบของมนุษย์
• เพื่อสร้างสำนึกในอันที่จะรักษาโลกไว้ทั้งบุคคล ชุมชนและชาติ

สำหรับกิจกรรมต่าง ๆ จะจัดขึ้นเพื่อเรียกร้องให้ทุกคนได้ตระหนักถึงความสำคัญของสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นการอนุรักษ์โลกใบนี้ไว้ อาทิ

• การร่วมชุมนุมและเดินขบวนเพื่อแสดงความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน และเน้นย้ำเป้าหมายสำคัญในการอนุรักษ์ และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม
• จัดการประชุมและสัมมนา เพื่อสร้างความตระหนักเกี่ยวกับวัตถุประสงค์ของวันคุ้มครองโลก และเผยแพร่ข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อม
• การส่งเสริมการปลูกต้นไม้ทั่วทุกหนทุกแห่ง โดยเฉพาะแถบแอฟริกา เคนยา ไนจีเรีย และนามิเบีย เป็นต้น
• การอนุรักษ์ต้นไม้ใหญ่ที่เหลืออยู่ในเมือง หมู่บ้าน และภูเขา
• รณรงค์ให้มีการอนุรักษ์ป่าธรรมชาติเพื่อเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า
• เน้นการคุมกำเนิดเพื่อให้จำนวนประชากรได้คงอยู่ในระดับคงเดิม
• ให้การศึกษาแก่เยาวชนและประชาชนทั่วไปได้ตระหนักถึงปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
• ร่วมกันรักษาความสะอาดและทำความสะอาดบริเวณบ้าน ชุมชน สถานที่ทางธรรมชาติและสถานที่สาธารณะต่าง ๆ

  ช่วยโลกลดปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร?  
สำหรับสิ่งที่เราสามารถทำได้ เพื่อช่วยลดปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมโลกนั้น The Global Goals ระบุมีหลายวิธีที่เราสามารถปฏิบัติได้เพื่อช่วยรับมือกับปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ Climate Change เช่น

• ลดการบริโภคเนื้อสัตว์ เนื่องจากอุตสาหกรรมการผลิตและการจัดจำหน่ายเนื้อสัตว์ปล่อยก๊าซเรือนกระจกเป็นจำนวนมาก
• ลดการใช้พลาสติก ด้วยการหันมาใช้ขวดและถุงที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ รวมทั้งการคัดแยกขยะ
• ซื้อสินค้า Fairtrad (แฟร์เทรด) เพื่อช่วยส่งเสริมการพัฒนาระบบการค้าที่เป็นธรรมอย่างยั่งยืน
• รีไซเคิลกระดาษ และหันมาใช้บริการแบบ Paperless (ไม่ใช้กระดาษ) เพื่อลดเอกสาร เช่น รับใบเสร็จต่าง ๆ ผ่านอีเมลแทนที่จะให้ร้านค้าพิมพ์ใส่กระดาษออกมา
• สนับสนุนองค์กรหรือหน่วยงานที่มีภารกิจในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม โดยอาจร่วมกิจกรรมหรือบริจาคเงิน

ที่มาเนื้อหาและภาพประกอบ :

• วิกิพีเดีย วันคุ้มครองโลก
• ความสำคัญและกิจกรรม วันคุ้มครองโลก (Earth Day)
• 22 เมษายน วันคุ้มครองโลก (Earth Day) ของทุกปี