เปิดตำรา คำขอขมา คืนวันลอยกระทง พร้อมเปิดที่มาจุดเริ่มต้นประเพณี

ความเชื่อ และวัตถุประสงค์สำหรับการลอยกระทงนั้นมีหลากหลาย เเต่วัตถุประสงค์หนึ่งที่เป็นความเชื่อสำคัญคือการขอขมาต่อเเม่น้ำ และพระเเม่คงคา แนะนำบทสวดเเละคำถวายกระทงในคืนวันเพ็ญเดือนสิบสอง

วันลอยกระทง ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ของทุกปี สำหรับวันลอยกระทง ปี 2567 ตรงกับวันศุกร์ ที่ 15 พฤศจิกายน

จุดเริ่มต้นของประเพณีลอยกระทง ตามข้อมูลกล่าวว่าเป็นพิธีกรรมตามความเชื่อ ที่มีต่อธรรมชาติไม่ว่าจะเป็นดินหรือน้ำ โดยในอดีตมีความเชื่อว่าทั้งแผ่นดิน เเละสายน้ำจะมีผีคอยปกป้อง ดูเเลจึงกลายเป็นคำเรียกที่ว่า “ผีดิน ผีน้ำ” ต่อมามีการปรับการเรียก โดยใช้คำพื้นเมือง นำหน้าว่า “แม่” โดย “แม่” ที่หมายถึง ผู้เป็นใหญ่ กลายเป็น “แม่พระคงคา”กับ “แม่พระธรณี”

ประเพณีลอยกระทงแม้จะไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าเกิดขึ้นในช่วง หรือยุคสมัยใด แต่ยังเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ยึดถือ ปฏิบัติสืบเนื่องกันมา โดยวัตถุประสงค์ของการลอยกระทงนั้นมีความหลากหลาย ขึ้นอยู่กับประเพณี ความเชื่อของแต่ละพื้นที่ ทั้งเพื่อเป็นแสดงความสำนึกบุญคุณต่อเเม่น้ำที่ใช้ประโยชน์ การขอขมาต่อพระเเม่คงคา การลอยเคราะห์หรือสะเดาะเคราะห์ หรือเพื่อการอธิษฐานขอในสิ่งที่ตนปรารถนา

บทขอขมา - คำถวาย ที่ใช้ในคืนวันลอยกระทง

คำถวายกระทง

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (๓ จบ)

มะยัง อิมินา, ปะทีเปนะ อะสุกายะ, นัมมะทายะ, นะทิยา, ปุลิเน, ฐิตัง, มุนิโน, ปาทะวะลัญชัง อะภิปูเชมะ อะยัง ปะทีเปนะ, มุนิโม, ปาทะวะลัญชัสสะ, บูชา, อัมหากัง, ทีฆะรัตตัง, หิตายะ, สุขายะ, สังวัตตะตุ

ข้าพเจ้าทั้งหลาย, ขอบูชา, ซึ่งรอยพระพุทธบาทที่ตั้งอยู่เหนือ หาดทราย, ในแม่นํ้าชื่อนัมมทานทีโน้นด้วยประทีปนี้, การบูชารอยพระพุทธบาทนี้, ขอจง เป็นไปเพื่อประโยชน์และความสุข, แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย สิ้นกาลนานเทอญ”