โพลชี้ยี่ห้อ “เพื่อไทย” ผู้มีอิทธิพลเหนือพรรค “อุ๊งอิ๊ง 1” ไร้เวลาฮันนีมูน

วิสัยทัศน์ของอดีตนายกฯ ทักษิณ ชินวัตร ที่ได้โชว์เดี่ยวบนเวทีของสื่อเครือเนชั่น ที่ พารากอนฮอลล์ เมื่อค่ำวันพฤหัสบดีที่ 22 ส.ค.67 ในงาน Dinner Talk: Vision for Thailand นั้น 

แม้ด้านหนึ่งจะมีกระแสชื่นชมแนวคิดในการแก้ไขปัญหาประเทศ ซึ่งนำเสนออย่างเป็นระบบและทันสมัยระดับหนึ่ง 

แต่ในอีกด้านก็มีเสียงวิจารณ์ตามมาเช่นกันว่า ท่าทีของอดีตนายกฯทักษิณ ไม่ต่างอะไรกับ “ผู้นำตัวจริง” ทั้งของพรรคเพื่อไทย และรัฐบาลเพื่อไทย (ซึ่งอยู่ระหว่างการฟอร์ม ครม.ชุดใหม่อยู่พอดี) 

สอดคล้องกับทัศนคติของคนไทยผ่านการสำรวจของ “ไอเอฟดีโพล” ที่สรุปได้ว่า คนไทยส่วนใหญ่เชื่อว่า..

“พรรคการเมืองไทยมีผู้มีอิทธิพลเหนือพรรคที่กำหนดทิศทางและนโยบายพรรค และยังมีอิทธิพลเหนือรัฐบาลด้วย”

รายละเอียดของการสำรวจยังพบว่า ประชาชนถึง 94% คิดว่าพรรคการเมืองที่มีผู้มีอิทธิพลเหนือพรรคมากที่สุด คือ พรรคเพื่อไทย

รองลงมาคือ พรรคภูมิใจไทย 92.57% 

ส่วนพรรคที่มีผู้มีอิทธิพลเหนือพรรคน้อยที่สุดคือ พรรคประชาชน 68.07% 

น้อยรองลงมาคือ พรรคประชาชาติ 81.14% 

ผลสำรวจยังพบว่าประชาชน 55.94% เชื่อว่า การตัดสินใจของรัฐบาลถูกควบคุมโดยผู้มีอิทธิพลเหนือพรรคที่เข้ามาเป็นรัฐบาล 

ส่งผลทำให้ประชาชน 69.32% ไม่ไว้วางใจรัฐบาลว่าจะทำสิ่งที่ถูกต้อง และ เป็นประโยชน์สูงสุดของประเทศ”

สำหรับ “ไอเอฟดีโพล” เป็นสำนกวิจัยที่มีชื่อเต็มว่า ไอเอฟดีโพลแอนด์เซอร์เวย์ ของสถาบันอนาคตศึกษาเพื่อการพัฒนา จัดทำการสำรวจในประเด็น “การเมืองไทยมีผู้มีอิทธิพลเหนือพรรค” โดยเก็บข้อมูลความเห็นประชาชนอายุ 18 ปีขึ้นไป จำนวน 1,251 ตัวอย่าง กระจาย 5 ภูมิภาค โดยวิธีสำรวจแบบลงภาคสนามและโทรศัพท์อย่างละ 50% ระหว่างวันที่  17-20 ส.ค.67

องค์กรการเมืองคะแนนดิ่ง โจทย์ใหญ่ “รัฐบาลอุ๊งอิ๊ง 1”

มีคนพูดกันว่าการเปลี่ยนรัฐบาลรอบนี้ อาจนำไปสู่เสถียรภาพทางการเมืองที่ดีขึ้นของประเทศไทย (หลังตกต่ำซ้ำๆ มาตลอดหลายปี) 

แต่เมื่อหันไปดูความหมายในทางรัฐศาสตร์ของคำว่า “เสถียรภาพทางการเมือง” อาจทำให้รู้สึกสิ้นหวัง 

เพราะ “เสถียรภาพทางการเมือง” หมายถึง

• สภาพที่ประเทศมีความมั่นคงในระบบการเมือง
• การทำงานของรัฐบาลที่มีประสิทธิผล
• ประชาชนมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางการเมือง
• กลุ่มคนต่างๆในประเทศมีความสัมพันธ์ที่ดี มีความสมานฉันท์

ขณะที่ปัจจัยซึ่งเอื้อต่อ “เสถียรภาพทางการเมือง” ได้แก่ 

• การทำงานของรัฐที่มีประสิทธิผลอยู่บนพื้นฐานของการยึดมั่นในหลักนิติธรรม
• ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี สังคมดี ไร้ความรุนแรง ไม่แบ่งแยก ไม่ถูกเลือกปฏิบัติ
• เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในทางการเมือง และการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม

ดร.ถวิลวดี บุรีกุล รองเลขาธิการสถาบันพระปกเกล้า และรักษาการผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนา กล่าวกับ “เนชั่นทีวี” ว่า เมื่อพิจารณาความหมายและปัจจัยที่เอื้อต่อ “เสถียรภาพทางการเมืองแล้ว” เห็นได้ชัดว่าประเทศไทยยังอยู่ห่างไกล หนำซ้ำเมื่อถามถึงสถานการณ์ของประเทศไทยในปัจจุบันนี้ จะพบบรรยากาศที่ประชาชนเฝ้ารอหลายสิ่ง แต่ยังไม่ได้ดังหวัง
ดร.ถวิลวดี บุรีกุล รองเลขาธิการสถาบันพระปกเกล้า และรักษาการผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนา
“รัฐบาลเศรษฐา” สอบตก 
จากการศึกษาของสถาบันพระปกเกล้าเมื่อปลายปีที่แล้วพบว่า ผลงานของรัฐบาลที่ผ่านมา ก็คือรัฐบาลเศรษฐา ยังมีประเด็นที่ได้คะแนนน้อยที่สุดอยู่หลายประเด็น เช่น 

• เรื่องของการแก้ปัญหาเศรษฐกิจ
• ราคาน้ำมัน  
• เรื่องยาเสพติด 
• เรื่องผู้มีอิทธิพล 
• เรื่องการทุจริต 
• การแก้ปัญหาความขัดแย้งในจังหวัดภาคใต้ 
• การแก้ไขรัฐธรรมนูญ

ผลสำรวจชี้ชัดว่า ประชาชนมีความรู้สึกว่ายังไม่ได้รับการใส่ใจมากนักในปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมา ทำให้มองไม่เห็นผลงานของรัฐบาลเศรษฐา 

จริงๆ แล้วในภาคการเมือง รัฐบาลเป็นสถาบันทางการเมืองที่แข็งแกร่งมาโดยตลอด เคยได้รับความเชื่อมั่นจากประชาชนโดยภาพรวมเมื่อ 22 ปีที่แล้วอยู่ที่ระดับร้อยละ 69 แต่ระยะหลังเหลือเพียงร้อยละ 20.2 หรือลดลงกว่าร้อยละ 40 โดยเฉพาะในช่วงรอยต่อรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ กับรัฐบาลเศรษฐา

มาในปี 2566 เมื่อรัฐบาลเศรษฐามีโอกาสทำงานไประยะหนึ่ง กระทั่งถึงปี 2567 คือปีนี้เอง ผลการสำรวจพบว่าคะแนนความเชื่อมั่นโดยภาพรวมอยู่ที่ร้อยละ 37.9 นั่นคือเพิ่มขึ้นมา ถึงร้อยละ 17.7 แต่ก็ถือว่าอยู่ในระดับที่ไม่น่าพอใจอยู่ดี เพราะได้คะแนนยังไม่ถึงครึ่ง กระทั่งรัฐบาลเศรษฐาต้องยุติการทำหน้าที่ไป 
นายเศรษฐา ทวีสิน อดีตนายกรัฐมนตรี
กองทัพคะแนนวูบ 
ขณะที่ความเชื่อมั่นในสถาบันการเมืองต่างๆตกต่ำอย่างมาก โดยจากการศึกษาในรอบ 20 ปีที่ผ่านมา ของสถาบันพระปกเกล้า ร่วมกับสำนักงานสถิติแห่งชาติ พบว่ากลุ่มคนรุ่นใหม่ในอดีต หรือเมื่อ 20 กว่าปีที่แล้ว ซึ่งขณะนั้นมีอายุ 18 ถึง 25 ปี เป็นกลุ่มคนที่มีความเชื่อมั่นในสถาบันทหารสูงที่สุด 

กล่าวคือในปี 2544 เชื่อมั่นทหารสูงถึงร้อยละ 81.4 และประชาชนกลุ่มนี้มีความเชื่อมั่นทหารสูงสุด สูงกว่ากลุ่มอื่นๆ 

แต่เมื่อปลายปีที่แล้ว คนกลุ่มนี้ซึ่งปัจจุบันนี้อายุประมาณ 30 ถึง 40 ปี มีความเชื่อมั่นในสถาบันทหารเพียง 13.5% เท่านั้น

กกต.ร่อแร่ 
อาจารย์ถวิลวดี เผยผลสำรวจต่อว่า สถาบันการเมืองที่น่าสนใจอีกสถาบันหนึ่ง ก็คือองค์กรอิสระ 

ที่ผ่านมาสถาบันพระปกเกล้าได้ทำการศึกษาหลายองค์กร แต่ขอกล่าวถึงองค์กรที่สำคัญมากและเป็นที่จับตาของประชาชนที่สุดในช่วงที่ผ่านมา ก็คือ คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือ กกต.

เมื่อ 22 ปีที่ผ่านมาคะแนนนิยมหรือความเชื่อมั่นขององค์กรนี้อยู่ที่ร้อยละ 70 แต่สองทศวรรษผ่านไปคะแนนนิยมเหลือเพียงร้อยละ 25.7 ลดลงกว่าร้อยละ 40 

ขณะที่กลุ่มประชาชนที่เชื่อมั่น กกต.ต่ำสุดก็คือคนรุ่นใหม่ ทั้งๆ ที่ในอดีตคนรุ่นใหม่จะเชื่อมั่นกกต. ในระดับร้อยละ 68 และกลุ่มคนรุ่นใหม่ยุคนั้น ในเวลาต่อมาพวกเขาก็เปลี่ยนใจเหลือคะแนนความเชื่อมั่นให้ กกต.ประมาณร้อยละ 20 เท่านั้น

“อปท.-ท้องถิ่น” ได้ใจประชาชน
อาจารย์ถวิลวดี ขมวดปมทิ้งท้ายว่า ประเด็นที่น่าสนใจจากการศึกษาของสถาบันปกเกล้าร่วมกับสำนักงานสถิติแห่งชาติ คือมีการสำรวจความคิดเห็นของประชาชนในปี 2567 พบว่าสถาบันที่มีคะแนนสูงกว่าสถาบันรัฐอื่นๆ คือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือ อปท.

เพราะประชาชนมีความเชื่อมั่นในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสูงถึงร้อยละ 72.7 ซึ่งสูงกว่า สส. สูงกว่าสถาบันพรรคการเมือง สูงกว่าวุฒิสภา สูงกว่ารัฐบาล และสูงกว่านายกรัฐมนตรี

นั่นแสดงให้เห็นว่าประชาชนรู้สึกพอใจต่อการทำงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพราะเป็นผู้ดูแลใกล้ชิดกับพวกเขา

ตรงกันข้ามกับสถาบันการเมืองสำคัญก็คือรัฐสภาที่ได้คะแนนค่อนข้างน้อย โดยเฉพาะวุฒิสภา ประชาชนเชื่อมั่นร้อยละ 35.7 สภาผู้แทนราษฎรร้อยละ 46.3 ซึ่งการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษา สว.ชุดใหม่ ไม่ใช่ชุดใหม่ที่ถูกวิจารณ์ว่าเป็น “สว.สายสีน้ำเงิน”

“อุ๊งอิ๊ง 1” ไร้เวลาฮันนีมูน
อาจารย์ถวิลวดี แจกแจงอีกว่า ในส่วนของรัฐสภา เป็นสถาบันที่ความเชื่อมั่นไม่สูงอยู่แล้ว เมื่อเทียบกับสถาบันอื่นเพราะเมื่อ 22 ปีที่แล้วความเชื่อมั่นโดยรวมอยู่ประมาณร้อยละ 59 

ขณะที่ความเชื่อมั่น 22 ปีให้หลัง คือปัจจบันนี้ เหลืออยู่ที่ร้อยละ 29.3 เท่านั้น และแน่นอนว่าความเชื่อมั่นในสถาบันการเมืองเหล่านี้ต่ำสุดก็คือกลุ่มคนรุ่นใหม่

จึงกล่าวได้ว่าปัจจุบันนี้ ประเทศไทยกำลังเข้าสู่ยุคของวิกฤติความเชื่อมั่นต่อสถาบันการเมือง ที่เป็นโจทย์ใหญ่ให้กับรัฐบาลชุดใหม่ต้องเร่งดำเนินการสร้างผลงานให้เป็นที่ศรัทธากับประชาชน เพราะรัฐบาลจะไม่มีเวลาดื่มน้ำผึ้งพระจันทร์แม้แต่วันเดียว