เปิดสาเหตุน้ำผุดท่วมบ้าน ปชช.ตำบลเมืองนะ นานกว่า 2 เดือน หน่วยงานเร่งแก้ไข
เปิดสาเหตุ มวลน้ำมหาศาลผุดจากดิน ท่วมบ้านเรือนชาวบ้าน ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว นานกว่า 2 เดือน พื้นที่เกษตร เสียหาย กว่า 400 ไร่ คาดมีมวลน้ำราว 5-6 ล้านลูกบาศ์กเมตร บางพื้นที่ท่วมสูง 10-20 เมตร หน่วยงานวางแผนเร่งแก้ไขปัญหา
วันที่ 22 พฤศจิกายน 2567 ที่เทศบาลตำบลเมืองนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ นายพบพร เศรษฐพฤกษา ผู้อำนวยการสำนักทรัพยากรน้ำบาดาลเขต 1 (ลำปาง) เป็นประธานประชุมร่วมกับหน่วยงานในพื้นที่ตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว และลงพื้นที่ตรวจสอบ กรณีเกิดน้ำจำนวนมหาศาลผุดจากดิน เอ่อล้นท่วมถนน บ้านเรือน รวมถึงพื้นที่เกษตรของชาวบ้านเป็นเวลานานกว่า 2 เดือนแล้ว จนกลายเป็นทะเลสาบ
เหตุการณ์นี้ ทำให้ชาวบ้าน หนองหมูฮ่อ บ้านรินหลวง หมู่ 3, บ้านหนองวัวแดง (หนองเขียว) หมู่ 12 และบ้านอรุโณทัย หมู่ 10 ตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว ได้รับผลกระทบ พืชผลทางการเกษตร อย่างข้าวโพด อะโวคาโด ลำไย มะม่วง จมอยู่ใต้บาดาล ได้รับความเสียหายราว 400 ไร่
นอกจากนี้ น้ำที่ผุดขึ้นมาจากใต้ดิน ยังเอ่อเข้าท่วมถนนที่เป็นเส้นทางเชื่อมต่อระหว่างบ้านหนองเขียว และบ้านหนองหมูฮ่อ มีความลึกประมาณ 8 เมตร ทำให้รถไม่สามารถสัญจรผ่านไปได้ ชาวบ้านต้องอ้อมไปใช้เส้นทางเส้นทางเลี่ยง ซึ่งขณะนี้ระดับน้ำเริ่มทรงตัวแล้ว
ด้าน นายพบพร เศรษฐพฤกษา ผู้อำนวยการสำนักทรัพยากรน้ำบาดาลเขต 1 (ลำปาง) เปิดเผยถึงสาเหตุของการเกิดเหตุการณ์ในครั้งนี้ว่า พื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบหุบเขาหลุมยุบขนาดใหญ่ ขนาบด้วยเขาหินปูน ทั้งทางด้านตะวันตก และตะวันออก และมีหลุมยุบอยู่หลายแห่ง ซึ่งเกิดจากการยุบตัวของถ้ำหินปูนที่อยู่ใต้ดิน เกิดขึ้นมานานนับล้านปีแล้ว ประกอบกับปีนี้มีปริมาณฝนตกลงมาเป็นจำนวนมาก จึงทำให้เกิดปรากฏการณ์ การลักน้ำของถ้ำ จึงทำให้น้ำที่ไหลลงไปใต้ดินล้นจนไหลย้อนขึ้นมาบนผิวดินอย่างต่อเนื่อง
และจนกว่าระดับการไหลของน้ำบาดาลข้างล่างจะไหลไปเรื่อยๆ น้ำที่ผุดขึ้นมาจึงจะลดลงไปตามระดับ และจากการคำนวนปริมาณน้ำคร่าวๆ ที่ท่วมในทุกพื้นที่ในตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว แล้วคาดว่ามีมวลน้ำมากถึง 5-6 ล้านลูกบาศก์เมตร บางพื้นที่มีน้ำท่วมสูงถึง 10-20 เมตร เนื่องจากเป็นพื้นที่ลุ่มต่ำ มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ
อย่างไรก็ตาม สำนักงานทรัพยากรน้ำบาดาลเขต 1 (ลำปาง) ได้เก็บตัวอย่างน้ำที่ผุดขึ้นมาไปตรวจสอบแล้ว พบว่า น้ำมีค่า PH อยู่ที่ 5.4 - 6.0 มีคุณสมบัติเป็นกรดเล็กน้อย ส่วนปริมาณของสารละลาย และความกระด้างที่อยู่ในน้ำ ยังอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน แต่ ไม่สามารถนำน้ำไปบริโภค เหมาะกับการใช้การอุปโภคมากกว่า
ส่วนการแก้ปัญหาดังกล่าว กรมทรัพยากรน้ำบาดาลได้วางแนวทางในการแก้ปัญหาเป็นระยะๆ คือ ระยะเร่งด่วน ขณะที่เกิดน้ำท่วมขังในตอนนี้ ยังมีอีกพื้นที่หนึ่งที่ยังขาดแคลนน้ำใช้ จึงมีแนวคิดว่าจะมีการบูรณาการร่วมกันระหว่างหน่วยงานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และส่วนราชการในพื้นที่ วางแผนสูบน้ำที่ท่วมขังอยู่ตอนนี้ขึ้นไปเก็บในอ่างเก็บน้ำที่อยู่บนที่สูง และไม่มีน้ำอยู่ในตอนนี้ คือที่โครงการหลวงหนองเขียว มีความจุอยู่ที่ประมาณ 25,000 ลูกบาศก์เมตร และอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กในพื้นที่บ้านอาข่าและบ้านหนองวัวแดงอีก 2 แห่งที่มีความจุ 12,000 ลูกบาศก์เมตร รวมถึงสระลูก ที่ชาวบ้านได้จัดทำไว้ตามไร่นาอีกหลายแห่ง ซึ่งจะทำให้ชาวบ้านได้ใช้ประโยชน์จากน้ำที่ผันขึ้นไปเก็บด้วย
สำหรับการแก้ปัญหาในระยะยาว กรมทรัพยากรน้ำบาดาล จะดำเนินการสำรวจบริเวณที่มีน้ำผุด และสำรวจหาแหล่งน้ำบาดาลในพื้นที่ เพื่อพิจารณาแนวทางการพัฒนาน้ำบาดาลขึ้นมาใช้ประโยชน์ร่วมกับน้ำผิวดิน ทั้งในสภาวะปกติ และในภาวะที่เกิดปรากฏการณ์น้ำผุด รวมถึงศึกษาแนวทางการเก็บน้ำในถ้ำ ตามรูปแบบอ่างเก็บน้ำในถ้ำด้วย
ทั้งนี้ กรมทรัพยากรน้ำบาดาล จะเร่งดำเนินการจัดทำแผนการทำงานให้แล้วเสร็จภายในสัปดาห์นี้ เพื่อเสนอขอรับการจัดสรรงบประมาณจากทางรัฐบาล โดยหลังจากได้รับงบประมาณแล้วจะเร่งดำเนินการในระยะเร่งด่วนทันทีให้แล้วเสร็จภายใน 60 - 90 วัน
