หวั่น บ่อกากพิษ "วินโพรเสส" พังทลายหน้าฝน

วันที่ 31 กรกฎาคม 2567 ความคืบหน้ากรณีโรงงาน "วินโพรเสส" ในพื้นที่ ต.บางบุตร อ.บ้านค่าย จ.ระยอง ภายหลังเกิดเหตุเพลิงไหม้ เมื่อ 22 เม.ย. ที่ผ่านมา จนทำให้กากของเสียอุตสาหกรรม และสารเคมีอันตราย ในพื้นที่ส่งผลกระทบต่อชาวบ้าน ทั้งส่งกลิ่นเหม็น รวมถึงมีน้ำรั่วซึมออกมาจากบ่อกกากขยะพิษ จนถึงขณะนี้ศาลได้มีคำพิพากษาแล้ว 2 คดี คือ ความผิดตาม พ.ร.บ. วัตถุอันตราย และ กรณีที่ชาวบ้านรวมตัวกัน ยื่นฟ้องเรียกร้องค่าเสียหายจากสินทรัพย์ และการประกอบอาชีพ ซึ่งเจ้าของต้องชดใช้เยียวยาชาวบ้านเป็นเงินกว่า 20 ล้านบาท แต่ที่หลายฝ่ายเฝ้าติดตามเป็นความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม ดิน และ น้ำ ซึ่งกรมควบคุมมลพิษ รับเป็นผู้ยื่นฟ้องโดยศาลจังหวัดระยอง จะมีคำพิพากษาในวันที่ 2 กันยายนน 2567 รวมความเสียหายมูลค่า 1,734 ล้านบาท

นอกจากนี้ ยังรวมถึงการจัดการคุณภาพน้ำ ตั้งแต่ไหลผ่านโรงงานจนถึงสระหนองพะวา และยาวไปจนถึงแม่น้ำระยอง ที่ต้องมีการสำรวจและบำบัดทั้งหมด ที่สำคัญค่าใช้จ่ายในห้องปฏิบัติการที่ต้องติดตาม จนกว่าคุณภาพสิ่งแวดล้อมจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ  ที่่ผ่านมาทาง อบจ.ป้องกันไม่ให้น้ำจากโรงงานไหลออกนอกพื้นที่โดยเฉพาะในฤดูฝน มีการเข้าปรับพื้นที่ดิน เพื่อป้องกันความเสียหายที่จะทำให้น้ำจากโกดังลงบ่อพักน้ำ และ เสริมคันดินบ่อ ที่มีความเข้มข้นของสารเคมีสูงมาก ให้ฐานและคันดินสูงขึ้นอีกกว่า 3 เมตรจากผิวน้ำบ่อบำบัดเพื่อป้องกันน้ำล้นออกมา 

ล่าสุด ในพื้นที่ภาคตะวันออก มีน้ำท่วมหลายจังหวัด ทำให้มีความกังวลว่า ฝนที่ตกลงมาอย่างหนักจะทำให้บ่อกากขยะพิษพังทลาย ส่งผลกระทบซ้ำซ้อนกับชาวบ้าน เพราะด้านในโรงงานก่อนหน้านี้ กรมโรงงาน ได้พาสื่อมวลชนมาสำรวจ พบว่ามี 2 จุดสำคัญ คือ 1. บริเวณโกดัง 3 ซึ่งเป็นจุดที่มี อลูมิเนียมดรอส หรือ เศษจากการผลิต "อลูมิเนียม" กองใหญ่ประมาณ 10,000 ตัน และ 2.บ่อดินที่ขุดขึ้นใหม่ เพื่อรองรับน้ำ ที่พบว่ามีคราบสารเคมีสีดำใต้ดิน โดยเฉพาะอลูมิเนียมดรอส ที่บางส่วนถูกน้ำฝน ไม่มีหลังคาปิด เวลาทำปฏิกิริยากับน้ำฝน ทำให้เกิดควัน เเละ บริเวณบ่อดินที่ขุดใหม่ ซึ่งพบคราบสารเคมี ถือว่าเป็นหลักฐานที่สำคัญ ที่มาจากการลักลอบฝังสารเคมีลงใต้ดินมานาน 

ต่อมา ช่วงสายวันเดียวกัน ศูนย์ควบคุมมลพิษเมืองเศรษฐกิจภาคตะวันออก สำนักสิ่งเเวดล้อมที่ 13 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติเเละสิ่งเเวดล้อม เเละ กองสาธารณะสุขเเละสิ่งเเวดล้อม อบต.บางบุตร อ.บ้านค่าย ได้ร่วมกันลงพื้นที่ตรวจสอบคุณภาพน้ำข้างโรงงานที่ไหลออกมาจาก โรงงานวินโพรเสส หลังจากที่ก่อนหน้านีมีการประชุมคณะทำงานตรวจสอบ แก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำ โดยมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำ บริเวณพื้นที่โดยรอบบริษัท วิน โพรเสส จำกัด ทั้งน้ำผิวดิน น้ำใต้ดิน น้ำประปาหมู่บ้าน เก็บตัวอย่างน้ำประปา น้ำผิวดิน และ น้ำใต้ดิน เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำ  ในพื้นที่ตำบลบางบุตร และตำบลหนองบัว ที่คาดการณ์ว่าได้รับผลกระทบ

ชาวบ้าน จี้ นำขยะพิษ ออกไปจากพื้นที่

ขณะที่ ชาวบ้าน หมู่ 4 ที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุด เพราะที่ดินสวนยาง เนื้อที่ 30 ไร่ ติดกับโรงงาน เเละยังเป็นเจ้าของที่ดินบริเวณที่ให้ อบจ.ใช้ทำบ่อกักเก็บน้ำของโรงงานอีก 1บ่อ จากเดิมมีอยู่แล้ว 2 บ่อ เเต่ อบจ.กลัวว่าจะรับน้ำไม่ไหว ก็เลยจะมาขอใช้พื้นที่ที่ได้รับความเสียหายมาเป็นบ่อน้ำเพื่อรองรับน้ำในโรงงาน

โดย ลุงเทียบ ชาวบ้าน หมู่ 4 ที่ได้รับผลกระทบ เล่าว่า ชีวิตต้องเปลี่ยนไปจากที่เคยอาศัยอยู่ ก็ต้องยายไปอยู่ข้างนอก ตั้งเเต่ก่อนไฟไหม้ อยู่ข้างในไม่ได้เลย เพราะกลิ่นมันจะเหม็นมาก เหม็นจนร่างกายรับไม่ไหว จะมีอาการคัน ในช่วงฤดูฝนก็ต้องเฝ้าระวัง เเม้ว่าขณะนี้ศาลจะมีคำสั่งออกมาใหัชดใช้ความเสียหาย เฉพาะค่าต้อนยางอย่างเดียว 5 ล้านบาท เเต่จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่มีการชดใช้เเม้เเต่บาทเดียว เเละบอกว่าจะมีการฟื้นฟูดิน ซึ่งตอนนี้มันซึมลงผิวดินลึกไปเป็น 10 เมตรเเล้ว 

ลุงเทียบ บอกอีกว่า ที่ดินสวนยางของตนเอง เนื้อที่ 30ไร่ ตอนนี้เสียหาย ระบบรากไปหมดเเล้ว ไม่มีน้ำยาง เเต่ก่อนคนมาขอซื้อที่ดินตนเองไร่ละ1ล้าน ตนไม่ขาย มาตอนนี้ไม่มีใครอยากได้ไปทำอะไรแล้ว เเละขึ้นชื่อว่า "หนองพะวา" ก็ไม่มีคนอยากเข้ามาเพราะกลัว คนที่ซื้อที่ดินไว้เกร็งกำไรตอนนี้ ขาดทุนหมด ถ้าบอกว่าใกล้ "หนองพะวา" ก็ไม่มีใครซื้อ ตอนนี้สิ่งที่ชาวบ้านต้องการเร่งด่วน คือ ต้องการให้ขนกากขยะพิษออกไป อยากให้เอาออกไปให้หมด ยิ่งขุดยิ่งเจอ รอรัฐบาลที่จะอนุมัติเงินออกมากำจัดขนกากเหล่านี้ออกไป เงียบหายไปหมดเลย 

จากนั้น ทีมข่าวเนชั่นทีวี ได้ไปสำรวจโดยรอบโรงงานที่เป็นชุมชนพบว่า ศูนย์พัฒนาเด็กก่อนวัยเรียนบ้านหนองพะวา หมู่4 ซึ่งอยู่ใกล้กับโรงงาน ไม่ถึง 1 กิโลเมตร ขึ้นป้ายติดประกาศย้ายสถานที่จัดการเรียนการสอน ไปอยู่ที่ศูนย์พัฒนาเด็ก่อนวัยเรียนบ้านชากมะหาด หมู่ที่1 ตังเเต่วันที่ 4 มิถุนายน ที่ผ่านมา เนื่องจากเป็นกลุ่มเสี่ยงหากต้องเรียนอยู่ในพื้นที่ื

รองนายก อบต.มั่นใจ สระบ่อกากพิษได้มาตรฐาน

ด้าน นายคนึง ส่งกลิ่น รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลบางบุตร ให้ข้อมูลว่า ช่วงนี้หน้าฝนเป็นช่วงที่หน้าห่วง หากฝนตกหนักสระน้ำพังลงมา เเต่โอกาสที่จะพังลงมามีน้อย เพราะองค์การบริหารส่วนจังหวัด ทำไว้ได้มาตรฐาน เเต่หากน้ำล้นสระ มีความเป็นไปได้ ส่วนพื้นที่ที่มีน้ำไหลมาลงก็มีการทำเเนวกัน และทาง อบต. ได้ส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปดูทุกคืน 

ทั้งนี้ หากดูจากภาพมุมสูง เเละข้อมูลจาก อบต.บางบุตร หากฝนตกลงมา ก็จะตกลงมาในบ่อ เเต่พื้นที่โรงงานไม่ใช่ทางน้ำผ่าน ไม่มีลักษณของความสูงลาดชัน ลักษณะน้ำป่าทะลักลงมา เเต่ความเสี่ยงคือ น้ำที่จะซึมใต้พื้นล่างซึ่งเป็นดินปนทราย 

โดย รองนายก อบต . เปิดเผยด้วยว่า การบำบัดน้ำ จะไม่มีผล หากไม่ขนกากขยะพิษ "อลูมิเนียมดรอส" ออกมา เเต่ปัญหาคือ เอาออกไม่ได้ งบก็ยังไม่มี ที่ผ่านมาทาง นายก อบต. วิ่งประสานงาทุกภาคส่วน เพื่อให้นำกากขยะพิษออกไป ไม่เช่นนั้นก็จะอยู่ไปเเบบนี้ตลอดเวลา ด้านนอกห่างจากโรงงานก็ไม่เท่าไหร่ เเต่คนที่อยู่ใกล้ๆ ยังมีกลิ่นรุนเเรง อาจก่อให้เกิดมะเร็งในระยะยาว ที่ผ่านมา ทางโรงพยาบาลลงพื้นที่ตรวจสุขภาพประชาชน 2-3 ครั้ง ส่วน

"สิ่งที่ฝากความหวังไว้ตอนนี้คือส่วนกลางคือรัฐบาลที่จะนำงบมาจัดการ ยังไม่ต้องพูดถึงเยียวยา เเค่จัดการเอาขยะพิษออกไป ก็สร้างความสบายใจให้ชาวบ้าน หลังจากนั้นค่อยเยียวยา เเต่ตอนนี้ยังไม่มีวี่เเววอะไร เห็นสภาพเเล้วก็ยิ่งเครียด" รองนาย อบต.บางบุตร กล่าว

สำหรับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบในพื้นที่มีทั้งหมด 1,555 ครัวเรือน ซึ่งวันนี้(31ก.ค.2567) จะมีผู้ได้รับการช่วยเหลือจากงบของ อบต.บางบุตร จำนวน 3,000 บาท ล็อตเเรก 450 ครัวเรียน  โดยโอนเข้าบัญชีชาวบ้าน ซึ่งเป็นเงินช่วยเหลือจากทาง อบต.เเต่ยังไม่ได้รับการเยียวยาจากบริษัทต้นเหตุ ของการก่อสาธารณภัยในครั้งนี้