กัมพูชาขายลิงให้ทั่วโลกเอาไปทดลอง สหรัฐชี้ บางส่วนผิดกฎหมาย
ในช่วงที่โควิดระบาด ความต้องการลิงแสมมีเพิ่มขึ้น เพื่อนำไปทดลองวิจัยยาและวัคซีน สหรัฐจึงเริ่มตั้งข้อสงสัยว่า ลิงเหล่านี้ ได้มาอย่างถูกกฎหมายหรือไม่ อย่างที่กัมพูชาเองก็เป็นแหล่งป้อนลิงให้กับห้องแล็บทั่วโลก แต่สหรัฐชี้ว่า บางส่วนเป็นการซื้อขายอย่างผิดกฎหมาย
มีฟาร์มลิงที่กัมพูชาแห่งหนึ่ง ซึ่งมีน้องสาวของนายกรัฐมนตรี ฮุนเซน เป็นเจ้าของร่วมกับนักลงทุนชาวจีน บุคคลภายนอกไม่อนุญาตให้เข้าไป ตัวฟาร์มล้อมรอบไปด้วยคูเมืองคล้ายคลอง มีกำแพงสูงสองเมตร ด้านบนเต็มไปด้วยรั้วลวดหนาม ภายในมีเจ้าหน้าที่ติดอาวุธคอยเฝ้าอยู่
ฟาร์มแห่งนี้ตั้งอยู่ในพื้นที่ชนบท ของจังหวัด กัมปงสปือ ขับรถจากกรุงพนมเปญไป 2 ชั่วโมงก็ถึง เป็นฟาร์มเพาะพันธุ์ลิงแสม สายพันธุ์ลิงที่มักนำไปใช้ในการวิจัยทางการแพทย์ กัมพูชาถือเป็นศูนย์กลางของการส่งออกลิงแสมเพื่อใช้ในอุตสาหกรรมวิจัยทั่วโลก เป็นธุรกิจที่สร้างผลกำไรงาม แต่ในอีกด้านหนึ่งก็ผูกติดอยู่กับจริยธรรมทางการเมืองของประเทศ เพราะบางครั้งธุรกิจในกัมพูชาที่มีเจ้าของเป็นเครือญาติเจ้าหน้าที่รัฐระดับสูง มักก่อให้เกิดการซื้อขายอย่างผิดกฎหมายได้ง่าย 
ในช่วงที่โควิดระบาด ความต้องการลิงแสมเพื่อใช้ทดลองมีเพิ่มขึ้นอย่างมาก ธุรกิจส่งออกลิงจึงสร้างเม็ดเงินเข้าเศรษฐกิจกัมพูชามากถึง 500 ล้านดอลลาร์ หรือประมาณ 1 หมื่น 7 พันล้านบาท ในช่วงสี่ปีที่ผ่านมา จากข้อมูลการค้าของสหประชาชาติ
แต่ล่าสุด อัยการในสหรัฐได้เปิดคดีเอาผิดเจ้าหน้าที่อาวุโสของรัฐบาลกัมพูชา จากข้อกล่าวหาว่า มีการซื้อขายลิงผิดกฎหมาย โดยมีเจ้าหน้าที่กัมพูชา 2 คน ถูกตั้งข้อหาหลอกลวงการอนุญาตส่งออก เพราะไปจับลิงแสมที่อยู่ในป่ามาส่งออก แทนที่จะเป็นลิงเลี้ยงในฟาร์ม ตามกฎระเบียบที่สหรัฐตั้งไว้ 
เจ้าหน้าที่กัมพูชาสองคนที่ถูกจับ หนึ่งในนี้ เป็นผู้อำนวยการหน่วยงานด้านความหลากหลายและสัตว์ป่าของกัมพูชา ถูกจับกุมตัวในนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐ เมื่อเดือนพฤศจิกายน ขณะกำลังเดินทางไปประชุมที่ปานามา ส่วนเจ้านายของเขา คือผู้อำนวยการฝ่ายบริหารงานป่าไม้ ก็ถูกฟ้องร้องเช่นกัน แต่ยังลอยนวลในกัมพูชา
ผู้เชี่ยวชาญระบุว่า ถ้ายังปล่อยให้มีเจ้าหน้าที่รัฐ และเครือญาติเจ้าหน้าที่ระดับสูงเข้ามาข้องเกี่ยวกับการซื้อขายสัตว์ป่าในกัมพูชา ก็ยังยากที่หน่วยงานควบคุมจะบังคับใช้กฎหมายเล่นงานได้ ต้องปล่อยให้รัฐบาลของต่างประเทศเป็นผู้ควบคุม เช่น สหรัฐที่จับจ้องเรื่องนี้อยู่ ในช่วงทศวรรษที่แล้ว สหรัฐนำเข้าลิงแสมมากถึง 3 แสนตัว สูงกว่าญี่ปุ่น 5 เท่า
ลิงแสมเป็นลิงที่ใช้ในการวิจัยทางชีวแพทย์อย่างกว้างขวาง เพราะมีหลายสิ่งอย่างคล้ายมนุษย์ ไม่นานมานี้ มีการใช้ลิงแสมทดสอบการรักษาสารพัดโรค ตั้งแต่โรคเกี่ยวกับการเจริญพันธุ์ ไปจนถึงโรคอ้วน และการติดยา ลิงแสมยังมีส่วนช่วยในการพัฒนาวัคซีน mRNA เพื่อใช้รับมือโควิด
ส่วนจีน แม้จะเป็นประเทศผู้ส่งออกรายใหญ่ของโลก แต่จีนกลับห้ามส่งออกลิงเพื่อการวิจัยทุกประเภท เพราะจะเก็บไว้เพื่อการพัฒนาวัคซีนของตนเอง ส่งผลให้กัมพูชากลายเป็นอันดับหนึ่งของการส่งออกลิงเพื่อการวิจัย ในช่วงที่ขาดแคลนลิงกะทันหัน เพราะจีนห้ามส่งออก และเนื่องจากธุรกิจนี้สร้างผลกำไรงามในช่วงที่ผ่านมา จึงมีการจับลิงแสมป่าส่งออกร่วมด้วย ซึ่งถือเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายในบางประเทศ