"หมอยง" แจง วัคซีนซับยูนิต องค์การอนามัยโลก-FDA ยังไม่รับรอง

31 ตุลาคม 2564 ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Yong Poovorawan ระบุว่า ...

"หลายเดือนที่ผ่านมาทุกคนกล่าวถึงวัคซีนซับยูนิตกันมาก จึงอยากจะขยายความเข้าใจ
วัคซีน subunit จะเป็นกระบวนการสร้างโปรตีนโดยวิศวกรรมพันธุศาสตร์  แบคทีเรีย ยีสต์ หรือเซลล์  สร้างโปรตีนตามพันธุกรรมที่กำหนด"

ตัวอย่างวัคซีนที่ใช้กันมาก คือวัคซีนตับอักเสบบี ใช้กันมากกว่า 30 ปี มีประสิทธิภาพสูง แต่พอมาถึงตับอักเสบเอ ทำไม่สำเร็จ องค์ประกอบโปรตีนที่ซับซ้อนกว่า วัคซีนโควิดชนิด subunit จะเป็นโปรตีนส่วนสไปรท์ที่มีขนาดใหญ่มาก ใหญ่กว่าตับอักเสบบี หลายเท่า และส่วนกระตุ้นภูมิต้านทานยังมี glycan องค์ประกอบหมู่น้ำตาล ทำให้เกิดความซับซ้อน โปรตีนส่วนกระตุ้นภูมิต้านทาน เป็นแบบผุดๆโผล่ๆ 

โปรตีนมีขนาดใหญ่จึงจำเป็นที่จะต้องอาศัยตัวเร่งกระตุ้นภูมิต้านทานที่แรง (strong adjuvant) เพื่อได้ภูมิต้านทานที่สูง การมีหมู่น้ำตาลเป็นองค์ประกอบในโปรตีน การใช้สิ่งมีชีวิตจำพวก จุลชีพสร้างโปรตีนให้เหมือน ได้ลำบากขึ้น เรารู้จักวัคซีน Novavax ได้ผ่านการทดลองระยะที่ 3 มาตั้งแต่ต้นปี วัคซีนนี้ใช้ตัวเร่งกระตุ้นภูมิต้านทานคือ Matrix M adjuvant ที่สกัดจากเปลือกไม้  ต้น molina เป็นไม้พื้นเมืองของชิลี ยังไม่เคยใช้ในวัคซีนใดมาก่อน วัคซีนนี้ยังไม่ผ่านการรับรองจากองค์การอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกา และองค์การอนามัยโลก โอกาสที่ไทยจะใช้คงต้องรออีกนาน วัคซีนsubunit  ที่มีการใช้ในมนุษย์แล้ว เป็นของจีน (Anhui Zhifei Longcome) ใช้ alum เป็นตัวเสริมกระตุ้นภูมิต้านทาน กระตุ้นได้ไม่ดีเท่าที่ควร จึงต้องให้ 3 เข็ม แบบไวรัสตับอักเสบบี คือ 0 1 และ 6 เดือน

วัคซีนของคิวบาที่ชื่อว่า Abdala ใช้ในประเทศคิวบา  เวียดนามและเวเนซุเอลา นอกจากนี้ยังมีวัคซีนที่ผลิตที่ไต้หวัน อย่างที่ได้เห็นข่าวกัน ส่วนวัคซีนของทางตะวันตก Sanofi-GSK บริษัทยักษ์ใหญ่อยู่ในระหว่างการศึกษา ใครที่กำลังรอ subunit วัคซีน คงไม่ต้องรอ ต้องให้ทางอเมริกา FDA  และองค์การอนามัยโลกรับรองก่อน