"มะขามขาหมู"ต้องจองล่วงหน้าถึงจะได้กิน
วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2564 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าที่สวนมะขามของนายอมร ศรีคำ ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ไม้ผล(มะขาม) ตำบลสองห้อง อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์ ชาวสวนกำลังเร่งเก็บผลผลิตมะขามหวานเพื่อจัดส่งให้ลูกค้า ทั้งนี้ มะขามที่อำเภอฟากท่า ต้องสั่งจองล่วงหน้าถึงได้รับประทาน เพราะชาวสวนจะคัดฟักต่อฟัก เพื่อให้ได้มะขามลักษณะที่ลูกค้าต้องการและเป็นที่นิยม นั่นก็คือ "มะขามขาหมู" ซึ่ง 1 ต้นจะมีมะขามขาหมูเพียง 4 กิโลกรัม เหตุที่เป็นที่นิยม เนื่องจากเป็นมะขามหวานสุกแรกของต้น ลักษณะกึ่งสุกกึ่งดิบ รสชาติหวานอมเปรี้ยว เหมือนน้ำผึ้งผสมมะนาว ไม่เหนียวติดฟัน ราคาขายส่งกิโลกรัมละไม่ต่ำกว่า 100 บาท
นางลภัสธร เมืองศรีสุข เลขานุการกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ไม้ผล(มะขาม) กล่าวว่า ช่วงนี้ผลผลิตมะขามหวานอำเภอฟากท่า กำลังเริ่มเก็บผลผลิต ถือเป็นมะขามสุกแรกของต้น จึงเป็นฟักที่สวย เนื้อแน่น และอุดมสมบูรณ์ด้วยธาตุอาหาร ที่ชาวบ้านเรียกว่า มะขามขาหมู หรือมะขามเกิ้ม ลักษณะกึ่งสุกกึ่งดิบ ซึ่งทางหมอไม่ห้ามสามารถรับประทานได้ อร่อย ปลอดภัย แม้จะต้องกินแบบสุกๆดิบๆ รสชาติหวานอมเปรี้ยว เหมือนน้ำผึ้งผสมมะนาว ชุ่มคอ ไม่เหนียวติดฟัน จึงได้รับความนิยมจากลูกค้า สั่งจองกันล่วงหน้า
ทั้งนี้ชาวสวนต้องคัดฟักต่อฟัก ด้วยการเคาะฟังเสียง เป็นความชำนาญเฉพาะตัว โดย 1 ไร่จะปลูกมะขาม 25 ต้น แต่ละต้นจะมีมะขามขาหมูประมาณ 4 กิโลกรัม หรือไร่ละ 100 กิโลกรัม ขายกิโลกรัมละ 100 บาท จากผลิตรวมของมะขาม 1 ไร่ได้ 400 กิโลกรัม หรือจะมีเพียง 1 ใน 4 ของผลผลิตมะขามต่อ 1 ไร่เท่านั้น
นอกจากนี้ยังมีมะขามฟักดาบ หรือมะขามฟักยักษ์ ที่ชาวสวนปลูกเพื่อขายฟักสดให้โรงงานแปรรูปเป็นมะขามแช่อิ่ม โดยปลูกบำรุงต้นและฟักด้วยมูลวัว ส่งผลให้มะขามฟักขนาดใหญ่ 1 ต้น ความยาวกว่า 8 นิ้ว หรือ 1 กิโลกรัมมี 10 ฟัก เก็บผลผลิตได้มากกว่า 100 กิโลกรัม นั่นเป็นผลสืบเนื่องจากการการลดใช้สารเคมี หันมาใช้ปุ๋ยมูลสัตว์ น้ำหมักชีวภาพ จากเจ้าหน้าที่เกษตรอำเภอฟากท่า
น.ส.มณีนิล อินขัติ นักวิชาการส่งเสริมปฏิบัติการเกษตรอำเภอฟากท่า กล่าวว่า อำเภอฟากท่ามีพื้นที่การเกษตรที่ราบสูง จึงส่งเสริมให้ปลูกไม้ผลที่ใช้น้ำน้อย และทนต่อสภาพอากาศ คือ มะขาม ซึ่งการปลูกมะขามของเกษตรกรฟากท่า จะกำจัด 1 ไร่เพียง 25 ต้น จะสร้างคันดิน หรือร่องน้ำสูงประมาณ 30 เซนติเมตร ล้อมรอบต้นมะขาม เมื่อฝนตกจะสามารถชะลอการไหลของน้ำ เก็บกักน้ำ รากจะดูดซึมทั้งน้ำและแร่ธาตุได้อย่างเต็มที่ ส่งผลให้มะขามฟากท่าฟักสวยและเนื้อแน่น โดยปลูกแบบรวมกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ไม้ผล(มะขาม) กว่า 2,700 ไร่ ผลผลิตโดยรวมกว่า1,000 ตัน มูลค่าผลผลิตกว่า 80 ล้านบาทต่อปี
สำหรับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ชาวสวนมะขามที่นี่รวมกลุ่ม ปรับวิธีการขายแบบออนไลน์ จัดส่งโดยรถขนส่ง ปลอดภัยทั้งเกษตรกรและลูกค้า สามารถสั่งจองได้ที่เฟซบุ๊กแฟนเพจ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มมะขามแปลงใหญ่ อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์
